L

av Nikolajevič Tolstoj, jedan od najvećih ruskih pisaca i filozofa, rođen je 9. septembra 1828. godine u Jasnoj Poljani, u Rusiji. Bio je grof, a kao pisac, svrstan je u najveće ruske realiste toga doba.

Bio je esejista, poznati borac za prava radnika, dramaturg, kritičar i moralni filozof, a pored svega pacifista i levičar. Svojim naprednim idejama o nenasilnom otporu uticao je na ličnosti koje su se pojavile kasnije, među kojima su najpoznatije Martin Luter King i Gandi.

Godine 1844, počinje da studira pravo i orijentalne jezike na Kazanskom univerzitetu. Njegovi učitelji su ga opisali rečima:  „nesposoban i nevoljan da uči“. Tolstoj je napustio univerzitet usred svojih studija, vratio se u Jasnu Poljanu i zatim proveo najveći deo svog vremena u Moskvi i Sankt Peterburgu. Godine 1851, nakon što je nakupio teške kockarske dugove, odlazi sa svojim starijim bratom na Kavkaz, gde je pristupio armiji. U to vreme je počeo da piše.

Njegova najpoznatija dela su roman „Rat i mir“, epohalno delo koje istražuje sudbine različitih likova tokom Napoleonovih osvajanja, i „Ana Karenjina“, priča o neuzvraćenoj ljubavi i društvenim konvencijama.

Dve njegove kratke priče koje se izdvajaju su: „Bog vidi istinu ali čeka“ i „Tri pitanja“. Prva je priča o istini, krivici i oproštaju, dok druga priča postavlja pitanja o životu, smrti i važnosti trenutka.

Njegovi savremenici su mu odali visoka priznanja. Fjodor Dostojevski ga je smatrao najvećim od svih živih romanopisaca. Gistav Flober, nakon čitanja i prevođenja dela „Rat i mir“, izjavio je: „Kakav umetnik i kakav psiholog!“

Anton Čehov, koji je često posećivao Tolstoja na njegovom seoskom imanju, napisao je: „Kada književnost ima Tolstoja, lako je i prijatno biti pisac; čak i kada znate da niste ništa postigli i još uvek ne ostvarujete ništa, to nije tako strašno kako bi inače bilo, jer Tolstoj postiže za sve. Ono što on radi služi da opravda sve nade i težnje uložene u književnost.“

Lav Tolstoj preminuo je 20. novembra 1910. godine u Astapovu, u Rusiji. Njegovo delo i filozofija su od neprocenjivog značaja i duboko su uticala (a i dalje utiču) na književnost i društvo širom sveta. Prema glasanju 125 poznatih svetskih autora, Tolstojeve knjige uvrštene su u najveće knjige svih vremena.

Među njegovim najpoznatijim izrekama ističu se:

„Svi misle kako promeniti svet, a niko ne misli kako promeniti sebe.“
„Ono što je prošlo više ne postoji, ono što će biti još nije došlo. Pa šta onda postoji? Samo ona tačka u kojoj se sastaju prošlo i buduće. Eto, u toj tački je sav naš život.“